آتش‌بازی یا پیروتکنیک کاری تفریحی و نمایشی است که در برخی از کشورها در جشن‌ها و شادمانی‌ها انجام می‌گیرد. در برخی از کشورها مسابقات آتش‌بازی برگزار می‌شود و سازندگان و طراحان فشفشه می‌کوشند که با ایجاد شکل‌های ابتکاری و ترکیب رنگ‌ها و جلوه‌های ویژه انفجارهای تماشایی و نوینی بیافرینند . nasrollahi5.blogfa.com

آتش‌بازی در چین پیشینه زیادی دارد و گواهی از آن در آثار مربوط به سلسله « هان » (پیش از میلاد مسیح) در دست است . اختراع باروت ، فن و هنر آتش‌بازی را گسترده‌تر کرد . چینی ها اولین مردمانی بود که در قرن 7 میلادی توانستند "باروت" و مواد آتش بازی را اختراع کنند . چینی ها از این وسایل هم به منظور آتش بازی و همچنین به صورت سلاح در جنگ های خود استفاده می کردند . در طول سالهای بعد چینی ها انواع راکتها را نیز طراحی کرده و ساختند و از آنها نیز به دو منظور جشن و همچنین در میدان جنگ استفاده می کردند. در سال 1240 میلادی اعراب نیز به فن آتش بازی دست پیدا کردند . شخصی به نام "حسن الرماح" در نوشته های به جا گذشته از خود از وارد کردن راکت ها و وسایل آتش بازی از چین صحبت کرده است و در عین حال از این اسباب و لوازم به عنوان " گل های چینی " یاد کرده است . در قرن 17 میلادی با افزایش حجم روابط  کشورهای اروپایی با کشور چین ، گزارشات زیادی به دربارهای اروپایی در مورد زیبایی های آتش بازی در کشور چین رسید و باعث شد تا این مواد و مراسم به کشورهای اروپایی نیز وارد شود. در دنیای امروز کشورهای مختلفی به برگزاری مراسم آتش بازی می پردازند که به صورت مختصر به بعضی از این کشورها اشاره می کنیم .

در ایران نیز در مراسم مختلف از جمله جشن پیروزی انقلاب اسلامی ، آتش‌بازی‌هایی از سوی نهادهای حکومتی و شهرداریها انجام می‌گیرد . در چهارشنبه سوری نیز مردم خود به آتش‌بازی می‌پردازند . nasrollahi5.blogfa.com

اما مواد آتش بازی از چه ترکیباتی ساخته شده‌اند ؟

یک مخلوط آتش بازی به حاوی چند جزء اصلی است : یک اکسید کننده ، سوخت ، ماده چسبنده و ماده‌ نورزا است. به تصویر زیر دقت کنید .

اغلب از نمکهای پتاسیم ( مثل KNO3 ) به عنوان اکسید کننده استفاده می‌شود . البته از KClO3 و KClO4 نیز استفاده می‌شود . در این بین KClO4 ایمنی بیشتری دارد . به عنوان سوخت از آلومینیوم، منیزیم، تیتان، زغال، گوگرد، سولفید آنتیموان استفاده می‌شود . مواد چسبنده نیز دکسترین ، صمغ قرمز ، پلیمرهای سنتزی هستند . nasrollahi5.blogfa.com

اما جالبترین بخش آتش بازی ، تولید رنگ های خیره کننده آن است . در این میان نور سفید از اکسایش منیزیم و آلومینیوم فلزی در دمای بالا حاصل میشود و جرقه های درخشانی که در آتش بازی دیده میشود مشخصه مخلوط منیزیم و پتاسیم پرکلرات است.

تولید رنگ زرد به راحتی توسط نمکهای سدیم امکانپذیر است . مخلوط های آتش بازی معمولا دارای سدیم در غالب ترکیبهایی که جاذب رطوبت نباشند ، مانند کریولیت (Na3AlF6) می‌باشند . از اگزالات سدیم هم میتوان برای تولید رنگ زرد استفاده کرد . از نمکهای استرانسیم برای تولید رنگ قرمز استفاده میشود. مانند: استرانسیم نیترات و استرانسیم کربنات . رنگ سبز هم توسط نمکهای باریم مانند Ba(NO3)2 ایجاد می‌شوند . رنگ آبی که در آتش بازیها بسیار کمیاب است از نشر نور از مس (I)کلرید در دمای پایین حاصل می‌گردد .

برای تولید صدای زوزه هم از پتاسیم بنزوات یا سدیم سالیسیلات استفاده می‌شود . 

جالب است بدانید که بزرگترین مراسم آتش بازی تاریخ ، در سال 2012 میلادی به مناسبت پنجاهمین سالگرد استقلال کشور کویت برگزار شده است که فیلم آن را از اینجا دانلود کنید .